Soru 1:

Dünya üzerinde güneş ışınlarının geliş açısı ekvatordan kutuplara doğru azalır. Örneğin şekildeki A şehrinden yola çıkıp B şehrine giden bir kişi önce çok ısınır sonra üşümeye başlar.

 

 

Bunun sebep ve sonuçlarını araştıran bir öğrenci;

 

Sebep

Sonuç

Dünya şeklinin küreye benzer (Geoid) olması

Kutuplarda buzul olurken ekvator daima sıcak olur.

Dünyanın yarısı karanlık diğer yarısı aydınlık olur.

 

bilgilerine ulaşmıştır.

Öğrencinin araştırması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olur?

 

    A) Öğrenci sebebi doğru bulmuş ancak kutuplarda buzul olurken ekvator daima sıcak olur sonucu hatalıdır.

    B) Öğrenci sebebi doğru bulmuş ancak Dünyanın yarısı karanlık diğer yarısı aydınlık olur sonucu hatalıdır.

    C) Öğrenci sebebi hatalı bulmuş ancak kutuplarda buzul olurken ekvator daima sıcak olur sonucu doğrudur.

    D) Öğrenci sebebi hatalı bulmuş ancak kutuplarda buzul olurken ekvator daima sıcak olur sonucu doğrudur.

 

 

 

 

 

 

 

Soru 2:

Sanayileşmenin artması ile birlikte benzin mazot kömür gibi fosil yakıt kullanımı da artmıştır.

 

Fosil yakıt kullanımıyla birlikte atmosferdeki karbondioksit gazı miktarı, karbondioksit gazı ile birlikte fosil yakıtlardan çıkan diğer yabancı gazlar atmosferde sera etkisine sebep olmaktadır. Sera etkisi de küresel ısınmaya neden olmaktadır. Küresel ısınma sonucu da deniz seviyelerinde artış gözlenmektedir. Deniz seviyelerindeki artışın sebebi olarak buzullar da gözlemlenen erime söylenebilir. Sonuç olarak iklim değişiklikleri oluşmaktadır.

 

Yukarıda küresel ısınmanın nasıl oluştuğu kısaca anlatılmıştır.

Buna göre küresel ısınmayı azaltmak için aşağıdakilerden hangisi yapılması fayda sağlamaz?

 

    1. A) Sanayileşmenin yerleşim yerleri dışarısına taşınması

      B) Kömür benzin mazot gibi fosil yakıt kullanımı azaltılması

      C) Fosil yakıt ile elde edilen enerji kullanımı yerine yenilenebilir enerji kullanılması

      D) Atmosferde serbest olarak bulunan sera gazı miktarının azaltılması

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Soru 3:

Dünyamız küreye benzer ancak ekvatorda şişkin kutup noktalarından basık özel bir şekle sahiptir. Dünya’nın bu şekline Geoid denir.

 

 

Türkiye’den İngiltere’ye seyahat eden bir kişinin yaşayacağı;

  1. Türkiye’de ince yazlık kıyafet giymişken İngiltere’de montunu giymek zorunda kalması
  2. Türkiye’de güneş gözlüğü takarken İngiltere’de hava karardığı için gözlüğünü çıkarması
  3. Türkiye’de gölge boyunun kısa, İngiltere’de uzun olması

durumlardan hangileri Dünya’nın bu özelliğine bağlıdır?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

Soru 4:

Dünya kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru dönüyor.

Bu dönüşün etkisi ile ilgili:

  1. Güneş’in doğudan doğmasına sebep olur.
  2. Dünya üzerinde sıcaklık değişimini etkiler.
  3. Gece gündüz oluşumunu sağlar.

yargılarından hangileri doğru olur?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

Soru 5:

Dünya’nın Güneş’e dönük olan kısmı aldığı ışıkla aydınlanır ve ısınır. Diğer ışık almayan tarafta ise karanlık ve soğuk hâkim olur. Bu farklılığa günlük sıcaklık farkı denir.

 

 

Günlük sıcaklık farkının oluşması;

  1. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi
  2. Dünya’nın Güneş çevresinde dolanımı
  3. Dünya’nın batıdan doğuya doğru dönmesi

yargılarından hangilerinin sonucudur?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Soru 6:

Dünya üzerinde Güneş ışınlarının dik geldiği bölgelerin sıcaklığı fazla olurken, Güneş ışınlarının eğik geldiği bölgelerin sıcaklığı az olur. Güneş ışınları bir yarım küreye dik gelirse diğer yarım küreye eğik gelmektedir.

 

 

Yukarıdaki bilgi ve görselden faydalanarak;

  1. Yaz mevsiminde Güneş ışınlarını daha dik alan Kuzey Yarım Küre’de gölge boyunun kısa olması
  2. Kuzey Yarım Küre’de yaz mevsimi yaşanırken güney kutup dairesinde gece yaşanması
  3. Ekinoks tarihlerinde Dünya üzerinde en sıcak yerin Ekvator olması

ifadelerinden hangilerine ulaşılamaz?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Soru 7:

21 Haziran tarihinde Güneş ışınları Kuzey Yarım Küre’de Yengeç dönencesi üzerine dik gelir.

 

 

21 Haziran tarihi ile ilgili olarak;

  1. 21 Haziran tarihinde Güneş ışınları öğle vakti Yengeç dönencesine dik gelir.
  2. 21 Haziran tarihinden sonra Türkiye’de geceler uzamaya gündüzler kısalmaya başlar.
  3. 21 Haziran tarihinden itibaren Kuzey Yarım Küre’de yaz, Güney Yarım Küre’de kış mevsimi başlar.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

 

 

Soru 8:

Yukarıdaki görselde Dünya’da bulunan X ve Y şehirlerine Güneş ışınlarının gelişi çizilmiştir.

Buna göre;

  1. Y şehri yaz mevsimi yaşamaktadır.
  2. X şehri de Y şehri de 3 ay sonra bahar mevsimi yaşarlar
  3. X şehrinde günlerden 21 Aralık yaşanırken Y şehrinde 21 Haziran yaşanmaktadır.

yorumlarından hangileri yapılabilir?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

Soru 9:

Dünya üzerinde bir noktada bir cismin öğle vaktinde gölge boyu mevsimlerle ilgili belirli özel tarihlerde ölçülmüştür.

 

 

Bu ölçümler sonucu yukarıdaki grafik elde edilmiştir.

 

  1. I. Tarih 23 Eylül ise cisim Güney yarım kürede olabilir.
  2. II. Tarih 21 Aralık ise cisim Kuzey yarım kürede olabilir.
  3. III. tarih 21 Mart ise cisim Güney yarım kürede olabilir.
  4. IV. Tarih 21 Aralık ise cisim Kuzey yarım kürede olabilir.

grafikteki bilgilere dikkat edilmek üzere yargılarından hangileri doğrudur?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

Soru 10:

Yukarıda Dünya’nın Güneş etrafında dolanma hareketinin modeli ve bazı özel günler belirtilmiştir.

Bu modele göre,

  1. Kuzey yarım kürede kış mevsiminin başlangıcı 21 Aralık tarihidir.
  2. 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde her iki yarım kürede bahar mevsimi yaşanır.
  3. Güney yarım kürede en uzun gece 21 Haziran tarihinde yaşanır.

yorumlarından hangileri yapılabilir?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Soru 11:

Güneş ışınlarının dik geldiği bölgeler sıcak olurken eğik geldiği bölgeler soğuk olur. Güneş ışığının dik gelmesi birim yüzeye düşen ışık miktarını artırırken eğik gelmesi de azaltır.

 

 

Yukarıda K ve L şehirlerinde yıl boyunca birim yüzeye düşen ışık miktarlarının ortalaması grafikleri verilmiştir.

Buna göre,

  1. K ve L şehirleri Dünya üzerinde faklı yarım kürelerde yer almaktadır.
  2. K şehrinde gölge boyunun en uzun olduğu tarih 21 Aralık tarihidir.
  3. L şehrinde en uzun gecenin yaşandığı tarih 21 Haziran tarihidir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

 

 

 

 

Soru 12:

Fen bilimleri öğretmeni ders işlenirken, öğrencilerine Dünya’nın 230 27ı lık eksen eğikliği bulunduğunu belirtmiştir. Dönme ekseninin yörünge düzlemine göre eğik olmasının Dünya üzerinde bazı sonuçları olmuştur. Bu sonuçlar mevsimler, gece - gündüz süreleri ve yıllık sıcaklık değişimi gibi özellikleri etkiler.

 

 

Bu özelliklerin etkilenme şekliyle ilgili;

  1. Yıl içerisinde farklı mevsimlerin görülmesi eksenin eğik olması ile olur.
  2. Gece – gündüz arasındaki farkın 6 ay azalıp 6 ay artması olur.
  3. Yıl boyunca Dünya’nın belli bölgelerinde sıcaklığın hep aynı olması yerine farklı sıcaklıklar olur.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

 

 

 

 

 

Soru 13:

Dünya’nın 230 27ı lık eksen eğikliği bulunmaktadır. Dünya bu eksen eğikliği ile belirli özelliklere kavuşmaktadır.

 

 

Eksen eğikliğinin bu dereceden fazla ya da az olması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

 

    A) Eksen eğikliği olmasaydı yıl içerisinde farklı mevsimler görülmezdi, fazla olsaydı daha değişik mevsimler görülebilirdi.

    B) Eksen eğikliği olmasaydı cisimlerin gölge boyları günün aynı saatlerinde hep aynı olurdu, fazla olsaydı gölge boyu şimdiki boyundan çok daha uzun olabilirdi.

    C) Eksen eğikliği olmasaydı aynı bölgede gece ve gündüz süreleri hep aynı olurdu, fazla olsaydı gece gündüz arasındaki zaman farkı daha çok artardı.

    D) Eksen eğikliği olmasaydı Güneş ışınları Dünya’nın aynı bölgesine hep aynı açı ile gelirdi, fazla olsaydı geliş açısı ile diklik arasındaki oran çok artardı.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Soru 14:

Yatay yönde meydana gelen hava hareketine rüzgâr denir.

 

Rüzgâr hava olaylarını etkileyen en önemli etkenlerdendir.

Rüzgârlar ile ilgili;

  1. Havanın sıcak olduğu bölgelerde alçak basınç alanı meydana gelir.
  2. Rüzgâr olayı soğuk havanın bulunduğu bölgeden sıcak havanın bulunduğu bölgeye gerçekleşir.
  3. Rüzgâr şiddetini ani sıcaklık değişimleri belirler.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Soru 15:

Tabloda hava olayları ve iklim ile ilgili ifadelerin hangisi ile ilgili ise karşısına işaretleme yapılacaktır.

 

Buna göre, tablonun doldurulmuş görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

 

 

 

Soru 16:

Sıcaklık, nem, rüzgar, hava basıncı, yağış türü, yağış miktarı gibi birçok kavram hava koşullarını etkilemektedir. Normalde hava durumu olarak ölçülen bu değerleri 30 40 senelik ortalamaya vurduğumuzda bir bölgenin genelde nasıl davrandığını ortalama olarak elde ederiz.

Yukarıdaki ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisi olabilir?

 

A) Sismoloji                                      B) Meteoroloji                   C) Klimatoloji                                    D) İklim

 

 

Soru 17:

İklim ve hava olayları arasındaki farklar ile ilgili;

  1. İklimi araştıran bilim dalı klimatoloji, hava olaylarını araştıran bilim dalı meteorolojidir.
  2. İklimle uğraşan uzman kişiye iklim bilimci (klimatolog), hava olayları uzmanına meteorolog denir.
  3. İklim en az 30-35 yıllık hava durumu verisi ile belirlenir, hava olayları günün belirli zamanlarında yapılan gözlemlerle belirlenir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Soru 18:

Geniş bölgelerde ve çok uzun zaman içinde aynı kalan ortalama hava şartlarına iklim, belirli bir yerde ve kısa süre içinde (günlük, haftalık) etkili olan hava şartlarına hava olayları denir.

 

İklim ve hava olayları ile ilgili;

  1. İklim bölgenin ekvatora uzaklığına bağlı olabilir.
  2. İklim insanların yaşam alanlarını ve şekillerini seçmelerinde etkilidir.
  3. İklimde değişkenlikler azdır ancak zamanla değişimler gözlemlenebilir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)   I ve II                                           B) I ve III

C)   II ve III                                         D) I, II ve III